Akvaryum Kafa ve Dalga Motoraları

 KAFA MOTORU ÇALIŞMA PRENSİBİ:
Kafa motoru suyu emiş borusundan toplar, çıkış borusundan dışarı atar , Bu işlemi gücü ile doğru orantılı gerçekleştirir.
Tamamı  suyun içerisinde gömülü çalışabilir özelliktedir, elektriksel kısmı polyester yapıda izolasyonludur tehlike yaratmaz.
su hacmine göre ve yapacağı işe göre seçilir, örneğin akvaryum devir daim pompası olarak kullanılabilirler,
Suyu aşağıdaki filtre tankından alıp yukarıya akvaryuma basar,
bu işlem; akvaryum seviyesinden daha aşağıda bulunan sump adı verilen filtre tankındaki suyun hortum yardımı ile  akvaryuma taşınması ve akvaryumdan taşma yöntemi ile tekrar alt tanka dönme işlemini gerçekleştirir..
İkinci bir kullanım yöntemi de akvaryum içerisinde kullanım şeklidir . Bu yöntem ile suya hareket kazandırarak dipteki tortuları filtre emiş borusuna doğru süpürür, suda akıntı yarattığı için yosun problemi oluşmasını engellemede önemli rol oynar.

POMPA SEÇİMİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR;
bu sirkükasyon işleminin kural olarak  oranı vardır,( tatlı su akvaryumlarında  pompa debisi akvaryum hacminin 5 katı seçilmelidir, yani 100 litrelik akvaryuma saatte 500 litre/h:(saat)  basabilen bir pompa yeterlidir.

Deniz akvaryumlarında bu oran 10 katıdır, kabaca 500 litrelik akvaryuma saatte 5000 litre suyu 2 metreye basabilen pompa seçimi yapmak gerekir, ve de motor mili porselen olmalıdır (tuzlu suda oksidasyon sorunu yapmaması için) 

Akvaryum Su Motorlarının Kullanımı

Akvaryumlarda kullandığımız iç, dış, şelale filtreler ve kafa motorları, suyun çıktığı kapalı kısım içerisindeki sargılarda üretilen manyetik alan ile çalışırlar.  Filtreyi temizlerken çıkartıp temizlediğimiz mıknatıslı pervane, bu manyetik alanda dönerek suyu iter. Bu sistem oldukça eski ama, hem verimli hem üretilmesi için ileri teknoloji gerektirmeyen gayet başarılı bir uygulamadır. Piyasadaki farklı markaların benzer ürünlerindeki fiyat farkına sebep olan şey kullanılan sargı malzemelerinin kalitesi ve biraz da pervanenin tasarımıdır.  Amacımız bir filtre yapmak değil veriminin nerede olduğunu ve neden önemli olduğunu anlamak olduğundan yapım detayına inmeyeceğiz.

Motora verdiğimiz 30 wattlık güç; iç filtrenin çalışmasını sağlıyor, akıntı hızı birkaç saniyede sabitlendikten sonra artık değişmiyor. Bu durumdan sonra verilen 30 wattlık gücün bir kısmı motorda doğrudan ısıya çevriliyor, kalan kısmı ise hızlı akan suyun moleküler arası sürtünmesi sonucu ısıya dönen enerjisini o moleküllere tekrar verip akıntının yavaşlamasını engelliyor. Dolayısıyla siz kaliteli 100 Watt?lık bir motor aldığınızda suyunuz daha çok akıntılı, kalitesiz 100 Watt?lık bir motor aldığınızda suyunuz kaliteliye göre daha az akıntılı olacaktır, ikisinde de neticede suda 100 Watt?lık daimi bir ısıtıcı çalışıyormuş gibi su ısınacaktır.
Eğer akvaryum ısıtıcının aylarca çalıştığı, soğuk iklime sahip bir yerde ise kaliteli bir kafa motoru veya iç filtre almanızın size çok bir getirisi olmaz.  Sonuçta akıntıya çevrilmeden doğrudan ısıya çevrilen atıl ısı, ısıtıcınız sık çalıştığı için kayıp olmayacaktır, bu ısı ısıtıcıya destek olacaktır. Bu sistemler başta da bahsettiğim gibi yüksek teknoloji gerektirmeyen, gayet basit, her üreticinin yapabileceği sistemler. Tabi çok kalitesiz ürünlerde motorda şişme ve mıknatısın durması, elektrik kaçağı gibi sorunlar yaşanabilir ancak ortalama ürünleri almakta bence bir sakınca yok.  Eğer akvaryum sıcak iklimli bir yerde ise motorunuz akvaryumun ısınmasına katkıda bulunur ve sıcaklığın düşürülmeye çalışıldığı mevsimlerde problem yaratır, soğutucu kullanıyorsanız onun daha fazla çalışmasına, kullanmıyorsanız da akvaryumun daha yüksek sıcaklığa gelmesine neden olur. Bu nedenle aynı aktıntıyı sağlayacak 100 wattlık bir kafa motoru yerine 50 wattlık bir motor alınması daha mantıklı olacaktır.  Dış filtreler suyun dışında olduğu için durum biraz daha farklıdır. Motorda suya verilemeden kaybolan ısının bir kısmı motor suda olmadığı için suya değil havaya gitmektedir. Bu miktar motorun tasarımına göre değişir. Dış filtrenin kalitelisini almak, iç filtreye ve kafa motoruna göre daha önemlidir. Zira dış filtreler içlerinde filtre malzemeleri bulunduran, bu malzemelerin üzerinden geçen suyun dağılımı ve miktarı önemli olan ve çıkartılıp temizlenirken daha kullanışlı olması gereken cihazlardır. Dış filtreler, iç filtre ve kafa motorlarından daha komplekslerdir ve kompleksliğin arttığı noktada mühendisliğin önemi artar.  Dış filtreden yüksek verim alınmak isteniyorsa birkaç hususa oldukça dikkat edilmesi gerekir. Nasıl elektrikte direnç arttıkça akım azalıyorsa, su da aynen bu şekilde davranır. Su pompadan çıktıktan sonra muhattap olduğu her kenar köşe ona karşı direnç oluşturmaktadır. Hortumlar gereksiz uzunlukta olmamalıdır, hortum uzadıkça akıntı hızı azalır. Su akışına karşı en önemli dirençlerden birisi de dirseklerdir, bunları en az sayıda kullanmak gerekir. Tıkanmış elyaflar ve süngerler ise filtre içindeki direnç sebepleridir. Son olarak filtrelerin hortum çıkışına takılan ve suyu 8-9 ayrı noktadan tazikli vermeye yarayan aparatlar da akıntı hızını oldukça düşürür. İhtiyacınızı göz önünde bulundurup, bu filtre elemanlarını mümkün olduğunca az kullanmalısınız.  Elektronik kontrol devresi olan bir filtre hariç, piyasadaki tüm filtrelerin debisi azaltılınca elektrik sarfiyatı değişmemektedir. Bu nedenle tıkanmış akmayan bir filtre bu enerjiyi akvaryuma taşıyamayacağı için bir süre sonra ısınıp bozulabilir.
Düzenli filtre temizliği aksatılmamalı ve akvaryumdaki
filtre girişinin tıkanmamasına özen gösterilmelidir
Refet Ali
Yalçın

Yukarı