Z [son güncelleme 17 Mart 2008)
Z (abbrev.) [toplam ölüm oranı] 1- ® Total mortality rate.
Z (abbrev.) [toplam ölümler Z=F+M] 2- Total mortality, (Z=F+M). Doğal ve balıkçılık nedeniyle ölümlerinin toplamı. ® Total mortality rate (toplam ölüm oranı).
ZANDER [tatlısu levreği, akbalık, uzunlevrek, sudak balığı] ® Sander lucioperca.
ZEBRA DANIO (ZEBRAFISH) [zebrabalığı] ® Danio rerio.
ZEBRA BLENNY [horozbina] ® Salaria basilisca.
ZEBRA SEABREAM [çizgili mercan, çizgili isparoz] ® Diplodus cervinus cervinus.
ZEBRAFISH [zebrabalığı] ® Danio rerio.
ZEBRUS ZEBRUS (?) [çizgilikaya balığı, zebrakayası] Tabansaldır (demersaldir). 3 m derinliğe kadar dağılır. Boyu TL=5.5 cm olabilir. Deniz kulaklarında, taşların altında ve yosun (alg) çayırlarının arasında bulunur.
ZEIDAE (TRUE DORIES) [dülgerbaliğigiller] Zeiformes takımının ailesidir. Zenopsis ve Zeus olmak üzere iki cinste 5 tür vardır. Türlerin hepsi önemli balıkçılık kaynağıdır. Yanlardan basık balıklardır. Sırt yüzgeçleri dikkati çekecek şekilde uzun ve 7-10 dikelidir. Kuyruk sapı ince ve kuyruk yüzgeci küçüktür. Tabanyüzücü (bentopelajik) balıklardır ve 50-800 m derinliklerde rastlanırlar. Çamurlu tabanı tercih ederler. Çoğalma yumurtlamayla olur. 3-4 yılda cinsi olgunluğa ulaşırlar. Yırtıcıdırlar ve kabuklularla besle-nirler.
ZENITH [zenit] Yeryüzünde başucu noktası. Nadir?in tersi. ® Nadir.
ZENTNER (CENTNER) [zentner] 50 kg.
ZEOLITE [zeolit] Tatlısu akvaryumlarında amonyum?u tutan bir iyon değiş-tokuşcu olarak kullanılmaktadır. Uzun süre dayanmaz, onun için çok tuzlu suda bir gün bekletilerek yeniden aktif hale getirilmesi gerekir. Balıkların görece uzun süre canlı taşınmasında amonyum tutucu olarak yararlanılmaktadır.
ZEUGOPTERUS REGIUS (ECKSTRÖM'S TOPKNOT) [beneklipisi balığı, küçükpisi balığı] Tabansaldır (demersaldir), acısuya girer. 10-180 m derinliklerde rastlanır. Boyu TL=20 cm olabilir. Ticari balıkçılığı önemsizdir. Kayalık tabanda bulunur.
ZEUS FABER (JOHN DORY, SAINT PETER'S FISH) [dülger balığı, güneş balığı, dikenlidülger, dikenlipeygamber balığı, peygamber balığı] Toplam boyu 90 cm (8 kg) ve rastlanan en yaşlı bireyi 12 yaşında olup kemikli okyanusgöçer (okyanodrom), tabanyüzücü (bentopelajik) bir balıktır. Ekonomik önemi vardır. Vücudu yanlardan basık, küçük pulludur. Tek gezer ve diğer balıklar ile kafadanbacaklılar ve kabuklularla beslenir. 4 yılda eşeysel (cinsi) olgunluğa ulaşır. Eti lezizdir.
ZINC [çinko, tutya] Metal aksamların, gemilerin pervane, dümen vb?nin tuzlu suda aşınmasını önlemek için ilgili malzemenin yakınına konulan madde.
ZIPHIIDAE (BEAKED WHALES) [kaşalotlar] Memeliler sınıfı, Cetacea takımı, Odontoceti alttakımının bir ailesidir. Bu ailede 6 cins ve 19 tür bulunmaktadır. Orta boylu balinalar olup 13 m boy ve 11.5 ton olabilirler. Yarım saat su altında kalabilirler. Önceleri ispermeçetbalinagillere katılmıştır.
ZOANIMIR'S BLENNY [horozbina] ® Parablennius zvonimiri.
ZOARCIDAE (EELPOUTS) [yılanbalığıanasıgiller] Actinopterygii-ışınlıyüzgeçliler sınıfı, levreksiler (Perciformes) takımının bir ailesidir. Adlarından da belli olduğu gibi yılan balığı görünümünde olan balıklardır. Sırt ve dışkıl (anal) yüzgeçler kuyruk yüzgeciyle birleşiktir. Ailede yaklaşık 50 cins ve 220 tür bulunmaktadır. Hepsi denizlerde ve tabana yakın yaşar. Yaygın bilenen türü Zoarches viviparous?tur
ZONA RADIATA [yumurta zarı] Kemikli balıkların kalınlaşmış, oldukça karmaşık yumurta zarı. Zarın genellikle ışınsal (tadyal) bir görünümü vardır.
ZONE [kuşak] 1- Balıkların sert aksamlarında yaş tayinlerinde kullanılan yapıya benzer kısımlar. Bunlara bant, halka, marka da denmektedir.
ZONE [kuşak] 2- Bağımsız hayvan ve bitki topluluğunu barındıran örneğin kıyı kesimi, resif platosu vb.
ZONE [kuşak] 3- Bant ya da şerit şeklinde olan alan.
ZONOLIMNETIC [gölkuşağı] Göldeki belirli bir derinliğe ait kuşak.
ZOOBENTHIVORE [zoobentivor] Tabandaki havyanlarla beslenen.
ZOOBENTHOS [zoobentos] Deniz ya da göl tabanında yaşayan hayvanlar.
ZOOCHLORELLA [zooklorella] Genellikle tatlısu ve bazı deniz omurgasızı ve protozoalarla ortak yaşayan (sembiyoz) herhangi bir yeşil suyosunu. Zoochlorellae ve zooxanthellae Büyük Okyanus kıyılarındaki deniz şakayıklarında bulunur.
ZOOCOENOSIS [zoosenöz] Birbiriyle ilintili olup bir şekilde etkileşen hayvan türlerinden oluşan doğal topluluk.
ZOOLITHE [zoolit] Taşlaşmış (fosil) hayvan ya da hayvan kısmı, organı.
ZOOLOGICAL NAME [zoolojik ad] Bir hayvan grubunun bilimsel çift ismi.
ZOOLOGICAL NOMENCLATURE [zoolojik isimlendirme] Hayvan gruplarının bilimsel isimlendirme sistemi.
ZOOLOGY [zooloji, hayvanat] Doğal bilimlerin hayvanları konu alan ve inceleyen dalı.
ZOON (ANIMAL) [hayvan].
ZOONEUSTON [zoonöston] Nöston?un hayvan bileşeni.
ZOONOSIS [zona] Balıklar dahil bulaşıcı bir hayvan hastalığıdır. Akvaryumla uğraşanlarda görülür. Eller ve önkollarda yara varsa deri iltihabı oluşturur. Antibiyotikle tedavi edilir.
ZOOPHAGUS [zoofaj] Hayvan ya da hayvansal malzeme yiyen.
ZOOPHOBIA [zoofobi] Hayvanlardan korkma.
ZOOPLANKTON [zooplankton] Hayvansal plankton.
ZOOPLANKTON NET [zooplankton ağı] Hayvansal planktonların toplanmasında kullanılan huni şeklinde olup ağzı kasnaklı dar gözlü (~170-200m) ağ.
ZOOSPORANGIUM [zoosporangiyum] Zoosporları oluşturan spor kesesi.
ZOOSPORE [zoospor] Suda yaşayan mantar ve suyosunlarının bir ya da iki kirpikle hareket edebilen eşeysiz (cinsiyetsiz) üreme gözesi (hücresi). Hareket edebilmeleri bunlara hayvansal görünüm verdiği için bu adla anılmaktadırlar.
ZOOXANTHELLAE [zooksantel] Resif oluşturan mercanlarla ortak yaşayan (sembiyoz) birgözeli (tekhücreli) dinoflagellatlardır. Zooksantel mercana fotosentez üretimiyle besin kaynağı sağlarken mercanda buna karşılık zooksantele koruma ve ışığa ulaşmayı sağlar.
ZOSTERA (EELGRASS) [zostera] Deniz çiçekli bitkilerinden yeşilimsi çiçekli çok yıllık otsu cinsi. Tabanda çayır oluşturur.
ZOSTERISESSOR OPHIOCEPHALUS (GRASS GOBY) [sazkaya balığı, yeşil kaya, liman kaya, yosun kaya balığı, sazkaya, sazkayası balığı] Tabansal (demersal) ve okyanusgöçerdir (okyanodromdur). Acısuya girer. Boyu TL=25 cm ve 5 yaşında olabilir. Balıkçılığı vardır. 30 m derinliğe kadar rastlanır. Soyunun durumu hakkında yeterli veri yoktur.
ZOUGER JAR [Zuger kabı] Balık yumurtalarının kuluçkalandırıldığı suyun alttan girip uygun oksijenlenmeyi  sağladığı şişe. Kapta su debisi ayarlanarak yumurtaların taşmayla kaybı önlenebileceği gibi ağız kısmı ince ağla da kapatılabilir.
ZU CRISTATUS (SCALLOPED RIBBONFISH) [tepelikağıt balığı, kağıt balığı] Derinyüzücüdür (batipelajiktir). Boyu TL=130 cm ve daha büyük olabilir. 90 metre derinliğe kadar iner. Yumurta ve kurtçukları (larvaları) yüzücüdür (pelajiktir). Başını yukarıda tutarak yüzer.
ZYG [zig] İki parçayı birleştiren. Örnek; zigot (zygote) - eşeysel gözelerin (hücrelerin) birleşmesinden oluşan göze.
ZYGOTE [döllenmiş yumurta, zigot] Yumurtayla atmığın birleşmesi sonucu oluşan birlik.