Papağan Dünyası/Papagan Sağlığı

Genel Bilgi

 

Papağanın sağlıklı olup olmadığı aşağıdaki sorulara vereceğiniz yanıtlara göre belirlenebilir 

-Sürekli uyur vaziyette mi ?

-Kafesin tabanında mı duruyor ?

-Bakışları donuk mu?

-Gözleri sürekli yarı açık ya da tamamıyla kapalı mı duruyor??

-Dışkısı kanlı, parazitli ya da çok sulu mu?

-Kafese yaklaştığınızda sizin hareketlerinize duyarsız mı?

-Tüneğin üstüne yatar şekilde mi duruyor?

-Hiçbir şey yemiyor / içmiyor mu?

-Tüyleri kirli ve / veya yolunmuş mu?

-Dengesiz ve uyumsuz mu hareket ediyor?

-Burun (nasal) veya göz akıntısı var mı?

-Zor mu nefes alıyor? 

-Nefes alırken hırıltı ya da ses çıkıyor mu?

-Nefes alırken kuyruğu da hareket ediyor mu? 

-Göğüs kısmı nefes alırken çok mu hareket ediyor?

-Tüyleri kabarmış bir şekilde mi duruyor?

 

Bu sorulardan herhangi birine yanıt evet ise o papağanın sağlık sorunu olması büyük ihtimaldir. 

Dikkat edilmesi gereken hususlar ve yaratacağı sorunlar

 

Elektrik kabloları: Dolanma, kemirme sonucu elektrik çarpması 

Üstü açık su dolu kovalar, sürahiler: Boğulma 

Açık çekmece ve dolaplar: Dolanma, boğulma 

Ayaklı veya tavan pervaneleri: Çarpma sonucu açık yaralar, cereyan sonucunda ciddi rahatsızlıkar 

Klima: Ani ısı değişiklikleri sonucu ciddi rahatsızlıklar 

Yanan ocaklar ve diğer sıcak cisimler: Yanma, açık yaralar 

Deterjan, çamaşır suyu vb temizleyiciler: Zehirlenme 

Her tür kimyasal: Zehirlenme 

Her tür böcek ilacı: Zehirlenme, ani ölüm 

Her tür aerosol, oda parfümü, tekstil parfümü: Zehirlenme 

İp, tül vb malzemeler: Takılma, boğulma 

Teflon (ısı ile ortaya çıkan duman) : Zehirlenme, ani ölüm (Not: Kızgın tava, tencere vb araçlardan çıkan ve insanları hiç etkilemeyen duman papağanınızı dakikalar içerisinde öldürebilir.)

Bazı ağaç dalları: Zehirlenme, ani ölüm 

Bazı ev bitkileri, toprak: Zehirlenme, ani ölüm (Bu konuda ayrıntılı bilgi sahibi olamadığımızdan her türlü ev bitkisinden korumakta fayda vardır) 

Çinko kurşun vb. ağır metaller: Zehirlenme 

Pas, küf: Zehirlenme, çeşitli rahatsızlıklar 

Her türlü ilaç (hap, krem, buğu): Zehirlenme, ani ölüm 

Kokulu mum, tütsü, sigara dumanı: Zehirlenme, çeşitli rahatsızlıklar 

Sivri cisimler: Açık yaralar 

Uzun süre direkt güneş ışığı: Dehidrasyon, güneş çarpması

 

Papağan Hastalıkları Nelerdir?

Zayıflama, iştahsızlık, ilgisizlik, tüylerini kabartıp başını kanatlarının arasına sokmak, ishal, tüy yolma, hareketsizlik, burun akıntısı, göz kızarıklığı ve iltihabı, kanatların aşağı sarkması, kanama, solunum problemleri, tüylerde kirlenme ve matlaşma hastalığın belli başlı belirtileridir. Papağanlar narin kuşlardır. Çok çabuk hastalanırlar. Hiç vakit kaybetmeden veterinere gitmeniz hayati önem taşır.

 

Soğuk algınlığı enfeksiyonları

ısı değişimleri, cereyanda kalmak en yaygın sebepleridir. Başlıca belirtileri nezle, hapşırık, hırıltılı zor solunum, burun akıntısıdır.

 

Newcastle hastalığı 

Viral, ölümcül olabilen bir hastalıktır. Hastalık çiğ yumurta kabuğundan, serçe dışkısından bulaşabilir. İştahsızlık, ateş, solunum güçlüğü, ishal, başın ters yöne dönmesi, denge kaybı, göz kapaklarında iltihaplanma, kramplar, kendi çevresinde dönme bu hastalığın belirtileri olabilir.

 

Psittacose 

Chlamydia psittaci isimli bakterinin sebep olduğu, insana da bulaşabilen bir hastalıktır. Son 20 yılda yaygınlaşmıştır. Bakteri kuşun burun bölgesine, doku ve tüylerinin içine yerleşir. Kuşlarda iştahsızlık, hareketsizlik, uyku hali gibi belirtiler görülür. Burun salgıları ve tüylerdeki bakterileri soluma ile insana geçer. Gagalama ve ısırma yolu ile bulaşma ihtimali düşüktür. İnsanda üst solunum yollarından kan yolu ile tüm dokulara yayılır. Kuluçka devresi 7-14 gündür. Yüksek ateş, titreme, baş ağrısı, kuru öksürük, solunum güçlüğü, boyun ağrısı, farenjit, boyun lenflerinde şişme hastalığın insanlardaki belirtileridir. Her 4 hastadan birinde burun kanaması, kas ağrısı görülür. Hastaların %70 inde dalak büyür. Menenjit hastalığı ile karıştırılabilir.

 

Mide enfeksiyonları

Bakterilerin sebep olduğu hastalıklardır. Kuşunuz günlük gıdasını almasına rağmen kilo kaybeder. Dışkısında sindirilmemiş gıdalar görülür. Kusma, ishal diğer belirtilerdir.  Dışkıda sarı renk, karaciğer bozukluğu;   dışkıda kan, zehirlenme;   ishal, üşütme, stres, yanlış beslenme belirtileridir.

 

Kabızlık

Hareketsizlik, yanlış beslenme başlıca sebepleridir. Taneli bitki, taze meyve ve yeşillik oranlarını arttırmalısınız. Kabızlık devam ederse ilaç tedavisi gerekebilir.

 

Küf-mantar hastalığı

Birtakım küf ve mantarların kuşun burun deliklerine yerleşmesi ile hastalık oluşur. Bu küf ve mantarlar zamanla burun deliklerini tahrip eder. Burun delikleri büyür. Vit-A eksikliği kuşun bu hastalığa daha kolay yakalanmasına sebep olur. Burun akıntısı, burun deliklerinde kaşınma ve şişlik bu hastalığın belirtileridir. Veteriner hekiminiz burun deliklerinde biriken tortuları temizleyecek ve gerekli tedaviyi uygulayacaktır.

 

Mantar Hastalığı (ayak, göz ve gaga) 

 

İyi temizlenip dezenfekte edilmeyen kafeslerde zaman içinde bir takım mantarlar üreyebilir. Gaganın pürüzlü bir hal alması, ayaklarda ve gözde pullanma, matlaşma mantar hastalığının belirtileridir.

 

Salmonella 

Hastalığı taşıyan fareler tarafından kirletilmiş kuş yemleri, iyi kaynatılma mış yumurta kabuğu ve pişmemiş yumurta sarısı bu hastalığı papağanınıza geçirebilir. Salmonella insana da geçen bir hastalıktır. Hasta kuş sessizleşir, tüyleri kabarıktır. Kanlı ishal, zor nefes alımı, boynun bir tarafa dönük durması, kramplar bu hastalığın belirtileri olabilir. Yumurtayı kuşa vermeden çok iyi haşlamak, piyasada satılan kalitesiz, markasız açık yemleri almamak dikkat etmeniz gereken hususlardır.

 

Kafes bitleri 

Bunlar küçük kırmızı dış parazitlerdir. Dikkatli bakıldığında gözle görülürler. Kafesin ve kuşun komple uygun ilaçlarla temizlenmesi gerekir.   

 

Gaga üstü uyuz hastalığı

Uyuz böceği kuşun gagasının üstündeki deriye yerleşir. Buradan burun üzerindeki ete ve göz kapaklarına yayılır. Kuş bu bölgeleri devamlı kaşır. Bazen papağanlar hastalık belirtisi göstermeden bu uyuzu taşıyıp, diğer kuşlara bulaştırabilirler.  

 

Kursak iltihabı 

Bozuk yem, kirli içme suyu sebep olur. Kuşta, boğulma, kusma, baştaki tüylerin birbirine yapışması gibi belirtiler  gözlemlenir.    

Papağan ve Kuşlarda Tüy Yolma Sorunları ;

 

 

Kafes kuşlarında çığlık atma ve tüy yolma sorunları :

Kafes kuşlarının temel ihtiyaçları ile ilgili eksiklikler ve hatalı uygulamalar kolaylıkla davranış problemlerine yol açabilir.

Isırma ve saldırganlık, rahatsız edici sesler çıkarma ve çığlık atma, kendi tüylerini yolması ve değişik korkular geliştirmesi bu davranış problemlerinin en belirgin olanlarıdır. Genellikle ?kuşun tabiatı böyle? diyerek yaklaştığımız bu sorunlar aslında; kafesin büyüklüğü ve konumu, iletişimdeki hatalar ve uyku düzeninin bozulması gibi sebeplerle karşımıza çıkar. Kafes kuşunuzun temel ihtiyaçları olan yiyecek, barınma, uyku düzeni ve sosyal iletişimi ile ilgili ihtiyaçlarını uygun, sağlıklı ve yeterli düzeyde karşıladığınızda davranış problemlerini kolayca çözebilir veya engelleyebilirsiniz. İşte dikkat etmeniz gereken konular...

 

Uygun kafes: En önemli nokta, kuşun kafesinin yeterli büyüklükte olması ve kuşun hareket alanını kısıtlamamasıdır. Uygun boydaki bir kafes, en-boy-yükseklik ölçülerinin en az kuşun kanat açıklığı mesafesinin 1.5-2 katı kadar olanlarıdır.

 

Kafesin konumu: Kafesin evdeki yeri de önemlidir. Bazı kuşlar günün çoğunu evin en çok kullanılan odasında evdekiler ile sosyal iletişim halinde geçirmeyi isterken, bazı kuşlar da tam tersine evin sessiz bir yerinde olmak isteyebilirler. Kafesinin sessiz bir odada olması uygun olan kuşların da sosyal iletişime ihtiyacı olduğu hatırdan çıkarılmamalı.

 

Emniyet hissi: Kafesin bir tarafının duvara yakın durması, kuşun kendini emniyette hissetmesine yardımcı olur ve stresi azaltır. Kafesin sürekli olarak cam önüne konulması kuşun emniyet duygusunu sarsabileceği ve strese yol açabileceği için genellikle önerilmemektedir. Kafesi, dışarıyı seyretmesi için belli sürelerde cam önünde bulundursanız da, daha sonra kuşun kendini emniyette hissedeceği bir yere alınması gerekir. Kafesin bulunduğu yükseklik omuz hizanızdan yüksekte olmamalı. Yüksek bir kafes, kuşun sizinle olan iletişimini bozar. Aynı şekilde çok alçağa yerleştirilmiş kafes de kuşun iletişim ve emniyet açısından rahatsız olmasına neden olur.

 

Eğlence: Kuşun sıkılmasına yol açacak unsurlar davranış problemleri geliştirmesine yol açabilir. Bu, günde 8-10 saat evde yalnız kalan kuşlarda sık görülür. Yalnızken, tabiatta olduğu gibi aktif bir şekilde günü geçirmesine yardımcı olacak materyallerin kafeste bulunmasına dikkat etmelisiniz. Eski oyuncaklarından sıkılabileceğini göz önüne alıp, yeni oyuncaklar temin etmelisiniz. Oyuncakları belli aralıklarla değiştirmek ilgisini çeker. Oyuncakların içine yiyecek gizlemek, yiyecekleri büyük parçalar halinde verip onun küçük parçalara ayrılması için vakit harcamasını sağlamak, siz yokken sıkılmasını önlemek açısından faydalı olabilir.

 

Uyku düzeni: Kafes kuşlarının çoğu tropikal hayvanlardır. Bu nedenle doğal yaşamda günün 10-12 saatini uyuyarak geçirirler. Kuşunuzun uyku ihtiyacını alması için kafesini geceleri sessiz bir odaya alıp karanlık bir ortamda dinlenmesini sağlamalısınız. Sabah olduğunda tekrar ailenin bulunduğu yere almak günü keyifle geçirmesini sağlayacaktır.

 

Yukarı